مطالب آموزشی

 

توصیه های مصرف شوینده ها ضد عفونی کننده ها و سفید کننده ها


 توصیه های پیشگیری از مسمومیت در ایام تعطیلات عید نوروز

 
به مناسبت بزرگداشت روز جهانی بدون دخانیات (۲۵ تا ۳۱ خرداد ماه)

فایل آموزشی شماره ۱


فایل آموزشی شماره 2

فایل آموزشی شماره ۳


بیماری تب مالت(بروسلوز) از مهم ترین بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان در ایران می باشد....


افزودنی های غذایی در طیف اختلالات اوتیسم و بیش فعالی کودکان


پیشگیری از مسمومیت های غذایی


خطرات استفاده از نمک های غیر استاندارد و غیر مجاز
  

نمک های غیراستاندارد به صورت کاملاً غیر مجاز تهیه می‌شود. این دسته از نمک ها بدون نظارت دستگاه های اجرایی از جمله معاونت غذا و دارو، در شرایط غیر بهداشتی، بدون فرایند تصفیه و غنی سازی با ید تولید می گردند. مصرف این نمک ها بدلیل عوارضی که در پی دارند به هیچ عنوان توصیه نمی شود. این عوارض شامل موارد ذیل می باشد:

  

awt image

کمبود ید

کمبود ید هنوز یک مشکل بهداشت عمومی در دنیاست و اکنون تعدادی از‌کشورها از جمله ایران توانسته‌اند با افزودن ید به نمک این مشکل را حل کنند . نمونه برداری از نمک کارخانه ‌ها از دیگر اقدامات وزارت بهداشت و معاونت های غذا و داروی سراسر کشور برای پایش ید است که درصورت لزوم، اقدامات قانونی نیز انجام می‌شود. نمک خوراکی با کیت (دستگاه) یدسنج، اندازه‌گیری می‌شود .
عوارض کمبود ید طیف وسیعی از عقب‌ماندگی‌های ذهنی، اختلال در تکلم، نابینایی، ناشنوایی و... را در برمی‌گیرد. کمبود ید در دوران بارداری موجب ابتلای کودک به عقب‌ماندگی ذهنی و جسمی نوزاد می‌شود. همچنین موجب کاهش ‌امتیاز بهره هوشی کودک شده و سلامت کشور به خطر می‌افتد. افزایش مصرف نمک های غیر استاندارد و بدون ید باعث افزایش این عوارض در انسان می   گردد . استفاده از نمک‌های یددار، از جمله مهم‌ترین و آسان‌ترین روش‌های پیشگیری از اختلالات تیروئید می باشد.
  
awt image
وجود ناخالصی های فراوان
نمک های غیر استاندارد و غیر مجاز بدلیل اینکه مراحل تصفیه را طی نمی کنند دارای ناخالصی ها و آلودگی های فراوان می باشند. بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داده‌ است، این نمک‌ها سرشار از فلزات سنگین و ناخالصی‌هایی همچون سرب، آرسنیک و کادیوم، جیوه، سنگ گچ، سولفات کلسیم و سایر ناخالصی ها هستند که دسته ای از این ناخالصی ها سرطانزا می باشند .
 
نمک دریا
عرضه و مصرف نمک دریا بدون پروانه ساخت بدلیل وجود ناخالصی های محلول و غیر محلول در آن شامل سرب، ارسنیک و گچ، عدم وجود ید و بدلیل عدم انجام فرایند تصفیه توصیه نمی شود. فروش نامناسب و فله‌ای‌ نمک‌ها در عطاری‌ها که با ادعای دارویی‌بودن به فروش می‌‌رسد، نه تنها هیچ اثر مناسبی بر سلامتی ندارد بلکه برای سلامتی مضر و خطرناک نیز می باشد؛ زیرا وجود این ناخالصی ها علاوه بر ایجاد ناراحتی های کلیوی و کبدی، باعث می گردد که شوری نمک کمتر احساس شده و همین امر باعث مصرف بیشتر نمک می شود.
 
awt image

توجه به برچسب نمک ها، بهترین راه انتخاب
بهترین نمک محصولی است که دارای مشخصه تصفیه تبلور مجدد بوده و رنگ آن کاملاً سفید و دانه بندی آن کروی شکل، یددار، دارای شماره پروانه ساخت و تولید شده در کارخانجات معتبر باشد.
awt image
 
توجه به اطلاعات مندرج بر روی بسته بندی نمک در هنگام خرید یکی از راه های انتخاب صحیح نمک مصرفی می باشد. یکی از مشخصات نمک های تصفیه شده خوراکی برای مصرف کنندگان، درج واژه "نمک تصفیه شده یددار" می باشد.

    
  
  توصیه می شود در هنگام خرید به شماره پروانه ساخت، تاریخ تولید و انقضاء و سایر مشخصات از جمله نام و آدرس واحد تولیدی نمک بر روی بسته بندی نمک توجه شود.




مرکز اطلاع رسانی غذا، آرایشی و بهداشتی . رسیدگی به شکایات
اداره نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی استان

آیا می دانید یکی از مهمترین علل ابتلا به بیماری های غیرواگیر مصرف بی رویه نمک، قند و چربی می باشد؟
محصولات غذایی پرنمک نقش مهمی در ابتلا به بیماری های غیر واگیر نظیر فشار خون بالا و بیماری های قلبی- عروقی و تشدید این بیماری ها دارد. غذاهایی مانند سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، ماهی دودی یا کنسرو شده، همبرگرهای آماده و محصولات مشابه سرشار از سدیم هستند. با توجه به نقش سدیم در افزایش و شدت فشار خون بالا، مصرف مداوم و خارج از اعتدال این مواد غذایی منجر به ابتلا به بیماری های فوق یا تشدید این بیماری ها در افراد مبتلا می گردد. در اغلب فرآورده‌های گوشتی نظیر سوسیس و کالباس مواد مغذی همچون پروتئین باارزش تغذیه ای بالا وجود نداشته ولی موادی مانند فسفات، نیترات، نمک، چربی و غیره که برای سلامت بدن و افزایش فشار خون مضر است به وفور یافت می‌شود. میزان نمک موجود در این نوع فراورده‌های گوشتی یک تا سه درصد است و به همین دلیل با مصرف این اقلام ضمن ایجاد فشار خون بالا سلامت افراد تهدید می‌شود و احتمال ابتلا به بیماری های ذکر شده را افزایش می دهد. مصرف پنیر های شور بدلیل میزان نمک بالا، یکی دیگر از عواملی است که به منجر به ابتلای تدریجی افراد به فشار خون یا تشدید این بیماری در افراد مبتلا می گردد
محصولات کنسروی مانند انواع زیتون، خیار شور و انواع مختلف ترشیجات، کنسروهای نخود فرنگی، ذرت، کنسرو انواع سبزیجات، انواع سس های مایونز، سس های گوجه فرنگی، کچاپ، انواع سوپ های آماده، انواع سالاد ها، ساندویچ های آماده و غیره و غیره  نیز به سبب دارا بودن میزان بالایی از نمک در فرمولاسیون خود برای بیماری های فشار خون بالا و بیماران قلبی مضر و خطرناک می باشد.
 

انواع تنقلات پرنمک شامل پفک، چیپس سیب زمینی، ذرت بو داده، آجیل و مغزهای شور، بیسکوئیت های نمکی، چوب شور و.... می باشد. براساس آمار و تحقیقات انجام شده، کودکان گروه سنی ۱ تا ۲ سال کشور ما، چیپس و پفک می خورند درحالی که مصرف این نوع خوراکی ها برای کودکان زیر ۲ سال به هیچ وجه توصیه نمی شود. این روش تغذیه نادرست به مرور زمان کودک را دچار اختلال رشد می کند، سیری کاذب می دهد و ذائقه او را تغییر می دهد که باعث می شود به مرور زمان فقط به مصرف غذاهای چرب و شور تمایل نشان دهد. این روش تغذیه نادرست در سنین بالاتر مشکلات قلبی و فشارخون را به دنبال خواهد داشت.
چربی ها و روغن ها نقش مهمی را در ابتلا به بیماری های غیرواگیر برعهده دارند. روغن های جامد (روغن نباتی جامد، کره، پیه، دنبه و روغن حیوانی) منجر به سفتی و سختی رگ ها شده که زمینه را برای ابتلا به فشار خون بالا فراهم می آورد. همچنین مصرف این روغن ها منجر به تشدید این بیماری و بیماری چربی خون بالا، کلسترول خون بالا و بیماری های قلبی- عروقی در افراد می گردد. مصرف گوشت قرمز، شیرینی ها، سس های پرچرب، فرآورده های گوشتی آماده، لبنیات پرچرب، دسرهای آماده شیرین و پرچرب، نان های صنعتی روغنی و غیره از جمله محصولات پرچرب و خطرناک برای برای این بیماری ها می باشند.
 
مطالعات نشان می دهد که مصرف زیاد فراورده های قندی نیز از عوامل پر خطر در بیماری های غیرواگیر محسوب می شوند. انواع کیک ها و شیرینی ها، شکلات ها، شربت ها و آبمیوه های صنعتی به سبب دارا بودن میزان قند بالا چنانچه خارج از حد اعتدال مصرف شوند، می توانند در افراد مبتلا به فشار خون بالا، دیابت و بیماران قلبی ایجاد مشکل کنند. همچنین نشاسته موجود در فرآورده های غلات مانند قند در افزایش فشار خون موثر می باشد. بنابراین فرآوردهای با نشاسته بالا مانند ماکارونی، نان های تهیه شده از آرد سفید (سبوس گیری شده)، فرآورده های غله با چربی و شیرینی بالا از جمله محصولات غذایی خطرناک محسوب می شوند و احتمال ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی، دیابت و غیره را افزایش می دهد.
مصرف نوشابه های گازدار یکی از مهم ترین موادی است که موجب افزایش فشار خون می گردد. مواد اصلی موثر در افزایش فشار خون یک نوشابه گازدار  شامل:
قند:سازندگان نوشابه های گازدار بزرگترین مصرف کننده ی قند تصفیه شده هستند. مصرف زیاد قندمیزان انسولین خون را بالا می برد و منجر به افزایش فشارخون و کلسترول، بروز بیماری های قلبی، دیابت، چاقی و پیری زودرس می شود.

کافئین: کافئین موجب بروز اضطراب، فشار خون بالا، ضربان نامنظم قلبی یا تپش قلب و بالا رفتن مقدار کلسترول خون می شود.
اسید فسفریک: این ماده موجب کاهش جذب کلسیم می گردد. با توجه به نقش کلسیم در کاهش فشار خون، مصرف نوشابه های گازدار با جلوگیری از جذب کلسیم می تواند منجر به افزایش فشار خون در مصرف کننده گردد.
 
برخی از افرادی که به طور منظم نوشیدنی های کافئین دار مانند چای و قهوه مصرف می کنند، به طور متوسط ​​فشار خون بالاتر نسبت به کسانی دارند که از این نوشیدنی ها به میزان محدود استفاده کرده یا استفاده نمی کنند. همچنین تحقیقات نشان می دهد، کافئین اثر طولانی مدت در فشار خون ندارد. به نظر می رسد که کافئین تاثیر قوی تری در افزایش فشار خون در افراد مسن تر از ۷۰ و یا کسانی که اضافه وزن دارند، دارد. همچنین نوشیدنی های الکلی و الکل فشار خون را افزایش می دهد. همچنین منجر به افزایش کالری شده و کاهش وزن را سخت تر می کند.
من قول می دهم:
 
مصرف قند، نمک و چربی را کاهش دهم
فعالیت و تحرک خود را افزایش دهم
مصرف سبزیجات و میوه ها را افزایش دهم
به نشانگرهای رنگی تغذیه ای دقت کنم
خانواده و دوستان خود را به این کمپین دعوت خواهم نمود

نمک خوراکی از سدیم و کلر ساخته شده است. در آب محلول است و از مهمترین املاحی است که در خوراک روزانه انسان ها به کار می رود. نمک خوراکی به شکل معدنی در ته نشین ها و رسوب ها همچین چین خوردگی ها وجود دارد که به شکل سنگ نمک استخراج می شود. همچنین در آب دریاها به مقدار فراوان موجود است که قابل برداشت نیز می باشد.
از آنجا که کمبود عنصر ید در رژیم غذایی انسان موجب بیماری های گوناگون مانند غمباد (گواتر) میشود، معمولا به نمک خوراکی تصفیه شده، یدات پتاسیم نیز اضافه میکنند تا مصرف کنندگان از آن بهره مند شوند و مقدار لازم روزانه را دریافت کنند. این محصول نمک یددار نامیده می شود. نمک های تصفیه شده یددار به دلیل خلوص بالا میزان ید را بهتر و به مدت بیشتر حفظ می کنند.
.برای حفظ ید در نمک یددار، باید نمک را در مدت کمتر از یک سال مصرف کرد، آن را دور از نور و رطوبت، و در ظرف های در بسته پلاستیکی، چوبی، سفالی و یا شیشه ای تیره نگهداری کرد. همچنین هنگام پخت غذا، بهتر است نمک در انتهای پخت اضافه شود تا ید آن تا حد امکان حفظ شود
 

نمک دریا
نمک دریا از تبخیرآب دریا ته نشین میشود. نمک دریا، نمکی تصفیه نشده است و ناخالصی های گوناگون از جمله فلزات سنگین (سرب و آرسنیک)، گچ و آهک که سرطان زا هستند، دارد. همچنین در نمک دریا بر خلاف نمک یددار عنصر حیاتی ید اضافه نشده است.

مضرات مصرف زیاد نمک
افزایش فشار خون
در حال حاضر، ارتباط بین مصرف زیاد نمک و افزایش فشار خون، بطور قطعی ثابت شده است. افزایش فشار خون، خطر سکته (از کار افتادن قسمتی از بدن) یا حمله قلبی (مسدود شدن یکی از سرخرگ هایی که خون را به عضله قلبی می رسانند) را افزایش می دهد. به خصوص اینکه با افزایش سن، میزان ابتلا به فشار خون بالا، افزایش می یابد.کاهش مصرف نمک، فوراً باعث کاهش فشارخون بالا می شود و اگر همیشه به مقدار کم نمک مصرف کنید، با افزایش سن دچار فشار خون بالا نخواهید شد.
سکته قلبی
مقدار مصرف نمک با میزان شیوع سکته قلبی در جامعه مرتبط است. علاوه بر اینکه نمک باعث افزایش فشارخون می شود، به نظر می رسد به طور مستقیم و بدون اینکه اثری بر فشار خون داشته باشد، باعث سکته قلبی می شود.
پوکی استخوان
نمک زیاد، کلسیم را از استخوان ها می گیرد و باعث دفع آن از ادرار می شود. به همین دلیل باعث نازک شدن استخوان می شود. در نتیجه با
افزایش سن، استخوان ها به راحتی می شکنند. هم اکنون توصیه می شود. برای کاهش خطر پوکی استخوان، مصرف نمک بایستی کاهش یابد.
 
بیماری کلیوی
بررسی ها نشان داده، مصرف زیاد نمک در شرایط غیرطبیعی، اثرات مضری بر کلیه ها دارد.
 آسم
مصرف نمک زیاد، شرایط آسم را تشدید می کند، یعنی اگر مستعد ابتلا به آسم هستید، بطور غیرمستقیم، بیماری شما را وخیم تر می کند. بعضی تحقیقات دقیق و کنترل شده، نشان داده که کاهش مصرف نمک، همراه با سایر عوامل درمانی آسم، در بهبود این بیماری مؤثر و مفید است.
سرطان معده
با مقایسه کشورهای مختلف در جهان، ارتباط نزدیکی بین مقدار مصرف نمک و تعداد افراد مبتلا به سرطان معده در هر کشوری، آشکار شده است. مرکز بررسی سرطان در جهان توصیه می کند، کاهش مصرف نمک، خطر شیوع سرطان معده را کاهش می دهد.

نگهداری مایعات بدن
مصرف نمک زیاد، باعث افزایش احتباس مایعات در بدن می شود. کاهش مصرف نمک دراین شرایط، حدود ۲ لیتر از مایعات بدن (یا ۲ کیلوگرم از وزن بدن) را کاهش می دهد. بسیاری از خانم هایی که دچار ورم قوزک پا، ادم و تنگ شدن انگشتر در دستشان هستند، با کاهش مصرف نمک در غذای خود، ورم و ادم آنها بسیار کاهش می یابد.
شما به راحتی می توانید مصرف نمک را کاهش دهید. به این صورت که:
  • هرگز به غذای خود نمک اضافه نکنید، چه در هنگام پخت غذا و چه در سر سفره
  • سایر اشکال نمک مثل سنگ نمک، نمک دریا و افزودنی های پرنمک مثل سس گوجه ، شور ، ترشی و ... نباید مصرف شوند.
  • سعی کنید بیشتر مواد غذایی تازه مصرف کنید مثل میوه، سبزی ، ماهی ، مرغ و گوشت قرمز کم چربی و خودتان در منزل غذا تهیه کنید.
  • سعی کنید غذاهای آماده مثل انواع کنسرو و غذای بیرون از منزل را نخورید ، زیرا دارای نمک زیادی هستند.
  • به منظور خوش طعم شدن غذا از سایر ادویه هاو طعم دهنده ها استفاده کنید نظیر فلفل، سیر، جعفری، کرفس، پیاز، آب
  • لیمو ترش و پودر کاری
چه مقدار نمک برای بدن مضر نیست؟
متخصصان مصرف حداکثر  ۵گرم نمک در روز را توصیه می کنند. ولی در کودکان این مقدار باید خیلی کم شود. تخمین زده شده که اگر  ۱-۲گرم نمک در روز مصرف شود، میزان بیماری های قلبی به صفر می رسد.
 
نمک طعام باید پروانه ساخت درج شده در زیر ارم سیب سلامت سازمان غذا و دارو و تاریخ تولید و انقضاء داشته باشد. این گونه نمک های تصفیه شده یددار فاقد فلزات سنگین و همچنین ناخالصیهای محلول مانند گچ است که به دلیل سفید بودن غیر قابل جداسازی هستند. میزان محاسبه شده ید در نمک تصفیه شده باعث پیشگیری از بیماری گواتر و به دنبال آن باعث پیشگیری از عقب ماندگی جسمی و ذهنی وسقط جنین خواهد شد


افراد دیابتی بایستی محصولات غذایی و آشامیدنی که دارای نشانگرهای رنگی سبز برای قند، نمک و چربی می باشند را انتخاب نمایند...

دیابت به گروه ناهمگونی از بیماری های متابولیک اطلاق می شود که ویژگی مشترک آنها افزایش فرض قند خون و اختلال در متابولیسم کربوهیدرات ها ، چربی ها و پروتئین ها می باشد. طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی وزارت بهداشت شیوع دیابت در افراد بالغ در کشور ما به بیش از ۷ % می رسد و نهمین عامل مرگ و میر در کشور به شمار می رود.

بیماری دیابت به سه نوع دیابت نوع ۱ و ۲ و دیابت بارداری تقسیم می شود. بیش از ۹۰% افراد دیابتی مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند. دیابت نوع ۲ یک بیماری پشرونده است و در مراحل اولیه فاقد هرگونه علامت بالینی مشخصی می باشد از این رو تخمین زده می شود که بیش از ۵۰% از بیماران دیابتی از بیماری فرد آگاهی ندارند. هر چند علت ابتلا به دیابت نوع ۲ به درستی مشخص نیست عواملی نظیر استعداد ژنتیکی ، کم تحرکی ، تغذیه نامناسب ، چاقی و بخصوص چاقی شکمی از عوامل خطر این بیماری به حساب می آیند.

awt image

 

عوارض ناشی از دیابت متفاوت می باشد. یک اختلال مربوط به سوخت و ساز است که در اثر افزایش میزان قند خون ایجاد می‌شود که سبب گیجی، سستی و بی‌حالی، احساس تشنگی شدید، خستگی و تنگی نفس شده و همچنین در بعضی موارد با اغماء همراه است که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به مرگ فرد شود. از جمله عوارض دیررس این بیماری شامل:

  • عارضه چشمی: که ممکن است به نابینایی کامل ختم شود
  • نفروپاتی یا مشکلات کلیوی: که ممکن است به از کار افتادگی کلیه ها منجر شود
  • نوروپاتی(آسیب دیدگی اعصاب): در صورت همراه شدن با مشکلات گردش خون ممکن است موجب ایجاد زخم در پاها و نیز قانقاریا شود که در نهایت به قطع عضو می‌انجامد.
  • فشار خون بالا: فشار خون بالا در بیماران دیابتی بسیار شایع می باشد.
  • چربی خون بالا: در مبتلایان به دیابت، اختلالات چربی خون بیشتر از افراد عادی دیده می‌شود.
  • بیماری قلبی- عروقی: بر روی قلب و رگ های خونی اثر می‌گذارد و یا ممکن است به سکته‌های قلبی و سکته مغزی منجر شود.

awt image

 

از آنجا که دیابت، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ‌عروقی، کلیوی، فشار خون بالا و چربی خون بالا را افزایش می دهد، برای پیشگیری از سکته‌های مغزی و قلبی و از کارافتادگی کلیه ها در بیماران دیابتی، علاوه بر کنترل قند خون، باید چربی خون و نیز میزان نمک مصرفی در غذا نیز کنترل گردد و پایین نگه داشته شود.

خرید صحیح و آگاهانه مواد غذایی مهمترین قدم در جهت کنترل چربی، قند و فشار خون در تمامی افراد بویژه افراد دیابتی می باشد. یکی از ابزارهای کمک کننده در این زمینه نشانگرهای رنگی تغذیه ای درج شده بر روی برچسب مواد غذایی می باشد.

 

افراد دیابتی بایستی محصولات غذایی و آشامیدنی که دارای نشانگرهای رنگی سبز برای قند، نمک و چربی می باشند را انتخاب نمایند.

 

awt image

پیشگیری از دیابت


 

باقیمانده ی آنتی بیوتیک ها در مواد غذایی باقیمانده ی آنتی بیوتیک ها در مواد غذایی
  
  آنتی بیوتیک ها چه هستند؟
 آنتی بیوتیک ها نوعی مواد ضد میکروبی هستند که محصول متابولیسم ثانویه میکروارگانیسم ها می باشند که در غلظت های پایین قادر به تخریب باکتری ها یا ممانعت از رشد آنها از طریق تاثیر بر عناصر ساختمانی یا متابولیکی مورد نیاز برای زندگی آنها هستند . برخی از انواع آنتی بیوتیک ها هم می توانند به شکل جدی مضر باشند و حتی میکروب های مفید بدن را که وجودشان برای جذب مواد مغذی مهم و تولید ویتامین های B و K ضروری است، نابود کنند. در ضمن برخی بیماران به آنتی بیوتیک ها حساسیت دارند که در این صورت حتما باید این موضوع را به پزشک معالجشان اطلاع دهند.
 
awt image
  کاربرد آنتی بیوتیک ها
  کاربرد آنتی بیوتیکها در حیوانات به سه دلیل است:
  ۱. آنتی بیوتیکها برای درمان حیوانات بیمار بکار می روند (در یک دوره کوتاه ۷-۱ روزه) .
  ۲. آنتی بیوتیکها در غیاب بیماری برای پیشگیری از ابتلای حیوانات حساس به عفونت کاربرد دارند.
  ۳. آنتی بیوتیکها را در دزهای کم در یک دوره طولانی رشد، برای رشد مطلوب گوساله، خوک و پرندگان و ماکیان به غذای حیوانات اضافه می نمایند. مکانیسم این حالت به شرح زیر است:
  - مصرف آنتی بیوتیک ها سبب نازک شدن دیواره روده باریک می شود بنابراین جذب مواد غذایی افزایش می یابد.
  - مصرف آنتی بیوتیک ها سبب از بین رفتن میکروب های مضر دستگاه گوارش می شود بنابراین راندمان غذای مصرفی افزایش می یابد.
 
awt image
ازآنجائیکه دام ها بعنوان تنها تولید کنندگان شیر در معرض ابتلا به بیماریهای عفونی خصوصاً ورم پستان می باشد، مصرف آنتی بیوتیکها در آنها الزامی است. بیماری ورم پستان شایع ترین مورد مصرف آنتی بیوتیک در گاوداری به حساب می آید. چنانچه آنتی بیوتیک ها در غلظت های کمتر از حد درمانی در دوره های طولانی مدت استفاده شوند سبب افزایش سرعت رشد حیوان می شوند. در این حالت خوراک دام با راندمان بیشتری در سیستم گوارش هضم و جذب می شود. وزن حیوان نیز افزا یش می یابد که ممکن است در اثر تغییرات فلور میکربی سیستم گوارشی باشد. مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها جهت درمان و پیشگیری و عدم رعایت مدت زمان لازم جهت دفع دارو در دامداری ها و مرغداری ها، سبب راهیابی آنتی بیوتیک ها به شیر و گوشت می شود که می توانند در انسان ایجاد آلرژی کند و در دراز مدت، سبب بروز باکتری های پاتوژن مقاوم شوند که امروزه به یک نگرانی مهم تبدیل شده است.
 
چرا نگران باقیمانده آنتی بیوتیک ها در مواد غذایی هستیم؟
با وجود اثرات مفید این داروها در درمان بیماری های دام و افزایش وزن بدن آنها، اثرات سوء این داروها نیز ممکن است باعث ایجاد عوارض زیان باری در دام ها و انسان شود. لازم است تذکر داده شود که هم بیمـاریهای دامـی برای سلامت جوامع انسانی خطرناک هستند و هم روش های درمانی این بیماریها که در دام ها بکار می رود. ورود آنتی بیوتیکها به زنجیره غذایی سبب مشکلات جدی می گردد. بعضی از این مواد در عضلات، برخی در پوست و برخی در چربی حلال تر هستند که در چـربی هـای بدن باقـی می مانند. به این مواد اکثراً باقیمانده دارویی گفته می شود.

awt image
در ذیل به این عوارض اشاره شده است:
  ● مقاومت میکروبی (Bacterial resistance)
  مشخص است که اگر یک پاتوژن باکتریال قادر به ایجاد یا کسب مقاومت به آنتی بیوتیک گردد، آن موقع آن ماده در درمان بیماری های عفونی ایجاد شده با همان باکتری بلا تاثیر خواهد بود. بنابراین به محض اینکه پاتوژن هایی مقاومت ایجاد کنند ما بایستی آنتی بیوتیک های جدید برای پرکردن جای خالی آنتی بیوتیک های قدیمی پیدا نماییم.
 
  ● واکنش های آلرژیک
  ثابت شده است که مواد غذایی حاوی آنتی بیوتیکها مثل پنی سیلین، تتراسیکلین، استرپتومایسین، کلرآمفنیکل و سولفانامیدها باعث بروز واکنشهای آلرژیک در انسان مصرف کننده می شوند. اگرچه این دسته از مواد به میزان کم در جیره غذایی وجود داشته ولی همین میزان کم باعث بروز این واکنشها می شود که عبارتند از: کهیر، خارش شدید پوست، ضعف، بی حالی و شوک. مسئله عمده مربوط به میزان آنتی بیوتیک در مواد غذایی است، یعنی هر چه میزان این مواد بیشتر باشد حساسیت بیشتری ایجاد می کند . در ضمن پختن شیر و یا دیگر مواد غذایی در حرارت پاستوریزاسیون هیچگونه اثری در پیشگیری از این عوارض ندارد.
  awt image
  ● اختلال در تولید فرآورده های لبنی
  آنتی بیوتیکها از رشد باکتریهای مفید که تولید اسید لاکتیک می نمایند جلوگیری می کنند . بنابراین نمیتوان مواد لبنی تخمیری از قبیل ماست و پنیر و را از چنین شیری تهیه نمود .
 
awt image

با توجه به موارد فوق می توان عنوان کرد که وجود باقیمانده ی آنتی بیوتیک ها در مواد غذایی به عنوان یک تهدید جهانی مطرح بوده و کنترل این مشکل جهانی از نظر بهداشت عمومی جامعه بسیار ضروری می باشد.
 
  پیشنهادات
  ● نظارت کارشناسان جهت جلوگیری از مصرف خود سرانه آنتی بیوتیک توسط افراد دامدار و غیر کارشناس
  ● رعایت دقیق دوره Withdrawal time توسط افراد کارشناس و دامداران
  ● ارزیابی هر نمونه از فرآورده های غذایی ( شیر و گوشت) در کارخانجات مواد غذایی از نظر دارا بودن آنتی بیوتیک ها به روش های ذکر شده
  ● پیگیری موارد مشکوک از طریق مراجع قانونی توسط کارشناسان و دامپزشکان، با نظارت بر کشتارگاه ها و مراکز جمع آوری شیر
 
 
  مرکز اطلاع رسانی غذا، آرایشی و بهداشتی و رسیدگی به شکایات
  اداره نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی استان